“Ik ga dood”
Een heftige titel en zo voelde het ook. Als kind zijnde had ik rond mijn 8e last van angsten voor het slapengaan. Dat ging gepaard met hyperventilatie. Ik zie me nog boven de toiletpot hangen, als ik helemaal naar werd van de angst.
“Bijna één op de vijf Nederlanders kampt in zijn leven met een angst- of paniekstoornis, maar meer dan de helft van hen durft hier niet over te praten. Dit blijkt uit nieuw onderzoek. Om deze angsten bespreekbaar te maken, begint het ministerie van VWS vandaag een campagne.’ – Algemeen Dagblad april 2019
In mijn puberteit ging het gelukkig beter, maar vlak na mijn 20ste staken de angsten weer de kop op. Paniekaanvallen. Als ik alleen thuis was. Voordat ik naar bed ging. Als ik ergens naartoe moest waar het mega druk was. Als ik alleen met de auto wegging. Tijdens het wachten op de bus. In de rij voor de kassa. En het werd steeds erger. Zo erg, dat ik een periode zelfs amper de straat op durfde. Dat was ten tijde van een depressie. Ging ik eerder moeiteloos in mijn eentje met de trein naar Amsterdam, nu brak het zweet me al uit als ik een kaart moest posten. En daarvoor hoefde ik alleen maar de straat over te steken. Nog geen 40 meter lopen…
In die periode was mijn ‘anti-paniekspray’ (Bach Rescue), zoals ik hem liefkozend noemde, mijn grootste vriend. Zonder ging ik echt de deur niet uit. Ook als ik naar die brievenbus ging, pal tegenover het huis.
Werken werd steeds moeilijker. Daarvoor moest ik dagelijks bijna 3 uur reizen met het OV. Tijdens zo’n rit zat ik ‘vast’ in mijn stoel. En wat als ik dan in paniek raakte, en begon te hyperventileren. Oeh, dan zouden anderen dat zien. En wat zouden ze dan wel niet van me denken?
En alles waar je je aandacht op richt, wordt groter. Dus ja, ik had standaard paniekaanvallen in de bus, omdat ik iedere keer dezelfde gedachten had. ‘Als ik maar niet…’
Angst vreet energie. Jarenlang was dit voor mij dagelijkse kost. Mijn wereldje werd steeds kleiner. En dat terwijl ik er juist van houd om de wereld te ontdekken.
HULP
Ik ging naar een psycholoog. Hij leerde me om het te relativeren.
‘Wat is er het ergste dat er kan gebeuren?’
‘Nou, dat ik niet goed word in de bus.’
‘En wat is er dan het ergste wat er kan gebeuren?’
‘Nou, dat ik er op een gegeven moment uit moet omdat het niet meer gaat.’
‘En wat is er dan….’
Deze dialoog ging nog een tijdje door, totdat ik uitkwam bij ‘en dan val ik misschien wel flauw’.
‘En wat dan..’
‘Nou, dan sta ik uiteindelijk ook wel weer op.’
Op deze manier ernaar kijken hielp mij. En dat gebruik ik vandaag de dag nog steeds. Maar toch bleven die gevoelens die bij zo’n paniekaanval vrijkomen mij parten spelen. Op zo’n moment denk je echt dat je gek word, je hebt het gevoel totaal geen controle meer te hebben.
Ik startte met EMDR. Dat haalde de scherpte ervan af. Ik kon beetje bij beetje weer normaal functioneren.
Helaas belandde ik een paar jaar erna in een periode waarin er teveel gebeurde wat ik niet kon bolwerken. Van de huisarts kreeg ik zelfs anti-depressiva voorgeschreven om zo in ieder geval te kunnen slapen. Ik leefde naar de avond toe, want dan mocht ik weer een pil innemen en voelde ik even niet zoveel meer. Als ik hem innam, was ik binnen een half uur ‘weg’. Weg van de werkelijkheid, heerlijk naar dromenland waar ik me wel vrij en blij voelde.
Niet de oplossing, weet ik nu. Nadat ik na een paar jaar afbouwde met de medicatie, kwamen de angsten in volle hevigheid terug. De oorzaak was immers niet opgelost. Het was puur symptoombestrijding geweest.
HOOGGEVOELIGHEID EN ANGSTEN
Het was niet makkelijk, maar ik zette door. De medicatie verdoofde dan wel de nare dingen, maar ook de fijne emoties kwamen niet meer goed binnen. Ik wist dat ik zonder kon én wilde.
Toen ik eenmaal bewust werd gemaakt van mijn hooggevoeligheid, viel er veel op zijn plek. Ik ging inzien dat als ik erg moe ben en samen ben met veel mensen in een ruimte, dat dat de kans op een aanval verhoogde.
Nu weet ik dat ik enorm openstond. Veel emoties van anderen (onbewust) waarnam. Het was op dat soort momenten dus een overload aan prikkels voor mij. De emoties van de mensen, de sfeer in een ruimte en dan had ik daarnaast ook nog mijn eigen inwendige gevoelswereld waarin het flink tekeer kon gaan. Het is alsof je je voordeur opendoet en er een orkaan naar binnen waait. Het was teveel om in korte tijd te kunnen verwerken en daar reageert je lijf dus op met paniek.
Als je dit weet, je bewust bent van de oorzaak, kun je bijvoorbeeld met behulp van visualisaties en ademoefeningen hiermee omgaan. En terwijl je vaak ‘bevriest’ tijdens zo’n aanval, is het juist goed om in beweging te komen. Ga springen, dansen. Dat helpt om weer uit die cirkel van negatieve gedachten te komen en de adrenaline te laten zakken.
MAAK HET BESPREEKBAAR
Met mijn paniekaanvallen gaat het nu goed. Ik kom weer overal, rijd fluitend auto en ben de baas over mijn angsten in plaats van andersom. Heel soms word ik er nog wel eens door overvallen, en dat is dan alleen als mijn energieniveau laag is. Maar ik heb de tools in handen om ermee om te gaan en weet ‘dit gaat ook weer voorbij, niets is voor altijd’.
Heb jij last van angsten, maak het bespreekbaar. Blijf er niet alleen mee rondlopen.
Mocht je erover willen praten, je bent welkom. In een NEI consult begeleid ik hooggevoelige vrouwen om meer inzicht te krijgen in hun hooggevoeligheid. Erkenning en acceptatie zorgt ervoor dat je krachtiger in het leven komt te staan en je gevoeligheid kan inzetten als een kwaliteit.